زبان جاوا شبیه به سی‌پلاس‌پلاس است؛اما مدل شیءگرایی آسان‌تری دارد و از قابلیت‌های سطح پایین کمتری پشتیبانی می‌کند. ایدهٔ شیءگرایی جاوا از زبان اسمال‌تاک گرفته شده‌است. یکی از قابلیت‌های بنیادین جاوا این است که مدیریت حافظه را به‌طور خودکار انجام می‌دهد.

در ایجاد زبان جاوا پنج هدف اصلی وجود داشت:

1. این زبان باید ساده، شی‌گرا و مشهور باشد.
2. مطمئن و بدون خطا باشد.
3. وابسته به معماری کامپیوتر نبوده و قابل انتقال باشد.
4. باید با کارایی بالا اجرا شود.
5. باید به صورت پویا و نخ‌کشی‌شده باشد.