تئوری موسیقی چیست؟

درود بر اهالی موسیقی. بر هر اهل دلی که در هر گوشه ای از این دنیا خودش رو عضوی از خونواده‌ی بزرگ موسیقی میدونه. خونواده ای که وحدت کلامش بر پایه قوائدیه که اونو به اسم تئوری موسیقی می شناسیم. اما تئوری موسیقی چی هست؟ دونستنش لازمه؟ میشه بیخیال تئوری موسیقی شد و به یه موزیسین حرفه ای تبدیل شد؟  خب اول باید بدونیم ماهیت تئوری موسیقی چیه. اگه بخایم تعریف تخصصی داشته باشیم، «آشنایی با تئوری موسیقی به معنای شناخت اصطلاحات، قوائد، علامت ها، صداها، کشش ها، نت ها، ریتم ها و هر آنچه که در موسیقی امروزه وجود دارد، می باشد». اما قراره در اینجا کلا با زبون ساده حرف بزنیم. پس به عبارتی میشه گفت تئوری موسیقی همون الفبا و دستور زبانه ولی در زمینه موسیقی! به هر حال موسیقی هم خودش یه زبونه. یه زبون جامع و کامل بین المللی. نمیتونه بی قاعده و قانون باشه. حالا سوال من از شما اینه: اگه الفبای فارسی رو بلد نبودید، میتونستید الان این متن رو بخونید؟ می تونستید فکرها و ایده هایی که تو ذهنتون میگذره رو بنویسید؟ یه کم به حرفهایی که گفته شد فکر کنید و در ادامه با ما همراه باشید تا حسن های آشنایی با تئوری موسیقی و حسرت هایی که بعدا به خاطر ندونستنش میتونه سراغمون بیاد رو براتون شرح بدیم.

چرا باید تئوری موسیقی بدانیم؟

 هر کسی که پا به عرصه موسیقی میذاره دنبال یه سری اهدافه. برای رسیدن به این اهداف همیشه چند فاکتور لازمه. مثل ابزار مناسب، همت والا، اراده راسخ، تلاش، برنامه ریزی اصولی، امید و اعتماد به نفس. هر کدوم از این فاکتورها نقش کلیدی خودشون رو دارن. به طوری که چشم پوشی از هرکدوم از اونها، بقیه رو هم تحت تاثیر قرار میده و کلا میتونه رسیدن به هدف رو کنسل کنه. تئوری موسیقی بدنه و ابزار اصلی راه پیشرفت محسوب می شه. به وسیله تئوری موسیقیه که شما با خط نت آشنا میشید. علامت ها و آواهای مخصوص به موسیقی رو میتونید تشخیص بدید. می تونید با بقیه در رابطه با موسیقی ارتباط برقرار کنید. عضو گروه بشید، نت های مختلفی بنوازید و در کل از موزیسین بودن خودتون لذت ببرید. همیشه که نمیخاید برای دل خودتون بزنید ! به هر حال شما هم آرزوی حضور در یک باند یا گروه موسیقی رو دارید. دلتون میخواد هر نتی گذاشتید جلوتون رو بتونید مستقلانه بنوازید. آرزو و هدفی دارید. تئوری موسیقی در کنار فاکتورهایی که گفته شد، برای رسیدن به هدفتون اهمیت خیلی زیادی داره. شاید بپرسید تئوری موسیقی یه مبحث پیچیده و تخصصیه. حتی با خوندن کتابش هم چیز زیادی دستگیرمون نمیشه. حرف شما کاملا درسته. ولی ما براش جواب داریم. پس در ادامه همراه ما باشید.

خب همونطور که پیش تر گفتیم، شاید خیلی ها بگن که تئوری موسیقی یه مبحث پیچیده و سخت و بی روحه. ما هم گفتیم حق با شماست. کتابای تئوری موسیقی یه جوریه که خوندن و یادگرفتنش به شدت طاقت فرساست. بذارید اصلا یه مثال بزنیم. فرضا شما اگه بخواهید در مورد نظریه نسبیت انیشتین اطلاعاتی رو کسب کنید، به کجا رجوع می کنید؟ به کتابهای سخت و تخصصی این حوزه؟ مسلمه که نه. بعضی وقتها خوندن حتی یه جمله از این کتابها برای ما سخت و نشدنیه. پس چیکار می کنید؟ جواب ساده اس. شما به کسی رجوع می کنید که بتونه اون مباحث سخت رو با گفتاری عامیانه براتون شرح بده. به عبارتی شما نیاز به یه فرد آگاه دارید که هم نظریه نسبیت رو بلد باشه، هم بتونه به زبون ساده اونو به شما انتقال بده. این ویژگی های یه مدرس خوبه. با همین دیدگاه، ما در مجموعه وبسایت نت به نت، پس از ماهها تلاش بی وقفه یه پکیج کاربردی و خوب برای همه عزیزان خانواده موسیقی فراهم کرده ایم. مدرس این پکیج سرکار خانم مینا صابری هستند. مدرسی با تجربه، فارغ التحصیل رشته موسیقی با چندین سال سابقه تدریس که مباحث سخت و خشک تئوری موسیقی رو با گویشی ساده و روان به شما آموزش میدن. زبان ساده ای که برای هر کس و در هر سطحی از سواد و دانش قابل درک و بسیار مفید و سودمنده. این مجموعه ارزشمند میتونه یه گنجینه فاخر و موندگاری باشه برای هر کسی که قدم در راه هنر موسیقی میذاره. فرقی نداره شما درامر باشید یا نوازنده گیتار. موسیقی سنتی کار کنید یا پاپ. خواننده باشید یا آهنگساز. تئوری موسیقی، زبون مادری همه رشته های این هنره. زبونی که مختص به جا و مکان خاصی نیست و وسعتش به بزرگی دنیای پهناور موسیقیه. تئوری موسیقی میتونه شما رو به منظومه ای لایتناهی از خلق آثار متصل کنه. با این تفاسیر اگه موافق باشید قسمت اول این پکیج رو با هم می بینیم.

تاثیرات منفی آشنا نبودن با تئوری موسیقی

شما نابغه اید؟ اگر نابغه هستی و خودت رو فراتر از دیگران می بینی، احتیاجی به تئوری موسیقی نداری. همین نبوغ شما باعث می شه همه دنبال هنر منحصر به فرد شما باشن. همه جا گل مجلس باشی و از همه چیز بی نیاز. ولی خب این یه حقیقته که آدمای نابغه تعدادشون خیلی کمه. شاید در هر هزار نفر فقط یه نفر نابغه باشه. از هر هزار تا نابغه هم شاید فقط یکیشون راه استفاده از نبوغش رو پیدا کنه و به قله های موفقیت برسه. با اینکه نبوغ میانبری برای موفقیته ولی اصلا شرط لازم و حیاتی برای موفقیت نیست. خب حالا که نابغه نیستیم باید چه کار کنیم؟ جواب ساده اس. باید همپای آرزوهامون تلاش کنیم و خودمون رو در مسیر پیشرفت بندازیم. همونطور که قبلا هم اشاره کردیم، لازمه ی پیشرفت استفاده از ابزار مناسبه. دانش تئوری موسیقی برای پیشرفت در موسیقی جزء ابزار لازم مسیر محسوب میشه. شما اگه تئوری موسیقی ندونید، در آینده با محدودیت هایی مواجه میشید که حتی میتونه از ادامه مسیر دلسردتون کنه. وقتی نتونید هر آهنگی که بهش علاقه دارید رو از روی نت بنوازید، یا وقتی نتونید در کارهای گروهی به دلیل بلد نبودن زبون رسمی موسیقی شرکت کنید و هزار محدودیت دیگه، اونوقته که شاید احساس خستگی و دلسردی کنید و با دنیای موسیقی خداحافظی! یکی از هنرجویان نت به نت تعریف می کرد: «ما دو تا خواهر بودیم که همزمان به ساز ویولن علاقه مند شدیم. هر دومون ساز خریدیم و شروع کردیم به یاد گرفتن. پیشرفت خیلی خوبی هم داشتیم. همه جا از ما استقبال می کردن. وقتی دو نوازی میکردیم همه لذت میبردن و تشویقمون میکردن. اما یه فرقی بین من و خواهرم بود. اون تئوری موسیقی رو از اول جدی گرفته بود ولی من اصلا بهایی بهش نمیدادم. هر وقت میگفت تو هم جدی بگیر میگفتم ولمون کن اینا همش بچه بازیه. اصل اینه که بتونی خوب بزنی. تا اینکه یه روز از طرف ارکستر شهرمون فراخوان دادن که نوازنده های ویولن بیان تست بدن. هر دومون ذوق زده و خوشحال رفتیم به سالن تست. خیلی از نوازنده ها اومده بودن. نوبت من شد. استاد یه صفحه نت گذاشت جلوم گفت اینو بزن. من اصلا نت بلد نبودم. به استاد گفتم من نت خونی بلد نیستم. ولی اگه بخواید میتونم یه قطعه خیلی خوب براتون بزنم. هیچ وقت این صحنه رو یادم نمیره. صفحه نت رو با سردی از جلوم برداشت و گفت شما که نت بلد نیستی چرا وقت ما رو میگیری؟ خودمو نباختم و گفتم استاد ولی من مهارتم از نصف اینایی که اومدن تست بدن بیشتره. یه حرفی بهم زد که هنوز تو ذهنم مرور میشه. گفت: اینکه نوازنده خوبی هستی ولی نمیتونی نت خونی کنی، مثل اینه که با یه ماشین درجه یک تو مسابقات اتوموبیل رانی شرکت کنی، ولی ماشینت چرخ نداشته باشه. به همین سادگی منو رد کرد. ولی خواهرم قبول شد و تا امروز بیشتر از ده تا اجرا در ارکسترهای مختلف داشته. الانم کلی شاگرد داره ولی منو هیچکس نمیشناسه و چند وقتی هم میشه که دیگه سازم یه گوشه داره خاک می خوره.» آره عزیزان! آشنایی با تئوری موسیقی کلید پیشرفت شماست.